Chłopi. Podstawową masą mieszkańców wsi byli chłopi, stanowiący ponad połowę ludności kraju, a niespełna 70% ludności wiejskiej. Pozostałe 30%, to ludność utrzymująca się głównie z pracy najemnej. W całym społeczeństwie Polski międzywojennej chłopi to ogromna liczba od 14,5 mln do 17,5 mln. Po Okrągłym Stole. W kwietniu 1989 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował ponownie NSZZ „Solidarność” i NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych. Znowu zaczął się ukazywać „Tygodnik Solidarność”. Pojawiła się także „Gazeta Wyborcza”, kolejne opozycyjne pismo. Jego redaktorem naczelnym został Adam Dzieło dotyczące sakramentu chrztu w obrządku ormiańskim wydane w Krakowie w 1544 r. W wielonarodowej Rzeczypospolitej Ormianie pojawili się już w połowie XIV w., kiedy to zamieszkiwane przez nich tereny Rusi Czerwonej włączono do państwa polskiego, a król Kazimierz Wielki zatwierdził ich odrębność religijną, nadał im szereg przywilejów samorządowych i sądowniczych oraz Kultura, nauka i oswiata II Rzeczpospolitej to temat, który obejmuje wiele aspektów życia społecznego, politycznego i artystycznego w okresie międzywojennym. Na tej stronie znajdziesz informacje o najważniejszych osiągnięciach, problemach i wydarzeniach związanych z rozwojem kultury, nauki i oświaty w II RP. Dowiedz się, jak polscy twórcy, naukowcy i nauczyciele przyczyniali się ISSN 2719-8510. Społeczeństwo II Rzeczypospolitej - Mniejszości narodowe - Gdy krwawy wysiłek żołnierza walczącego o polską rubież na Wschodzie dobiegł końca wraz z „gorzkim” pokojem ryskim, potrójnie do niedawna zniewolony naród znów zamieszkał we własnych, uznanych traktatowo granicach. Ale nie zamieszkał w nich sam. Vay Tiền Nhanh Ggads. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, przed młodym państwem stało bardzo wiele problemów. Oprócz spraw związanych z utrzymaniem niepodległości i kształtem nowopowstałego państwa, głównym problemem był bardzo zły stan polskiej gospodarki. Okres odbudowy gospodarki po I wojnie światowej Na ziemiach nowo utworzonej Polski w czasie I wojny światowej odbywały się bardzo ciężkie walki. Ofensywy Rosjan oraz Niemców i Austriaków z drugiej strony, poczyniły wielkie spustoszenia na terenach II Rzeczypospolitej. Polska poniosła bardzo duże straty materialne podczas światowego konfliktu. Pierwszym problemem, przed którym stanęły polskie władze było, więc zapewnienie podstawowych środków do życia obywatelom. Realna była groźba głodu w zimie na przełomie roku 1918 i 1919. Władzom udało się temu zapobiec, co niewątpliwie powstrzymało społeczeństwo od radykalizacji nastrojów, która równałaby się groźbie wybuchu komunistycznej rewolucji. Kolejnym problemem, z jakim musiało sobie poradzić młode państwo polskie, było wielkie zróżnicowanie ziem obecnie scalonych, ale przez ponad 100 lat pozostających w innych organizmach państwowych. Wiązało się to z nierównomiernym rozwojem poszczególnych regionów. Ziemie zaboru niemieckiego były gospodarczo najlepiej rozwinięte, zdecydowanie gorzej sytuacja wyglądała w zaborze rosyjskim, a ziemie Galicji charakteryzowały się bardzo niskim rozwojem przemysłu i prymitywnym oraz rozdrobnionym gospodarowaniem na roli. Ten region był w związku z tym najbiedniejszy i najbardziej zacofany gospodarczo. Zarysowany został więc podział na Polskę A i Polskę B. Bardzo dobrym przykładem zróżnicowania i problemów z tym związanych był inny rozstaw torów w dawnym zaborze rosyjskim. Kolejnym problemem było uzależnienie produkcji i handlu w poszczególnych regionach od swej dawnej metropolii. Wiele towarów musiało być eksportowanych w całkiem innym kierunku, gdyż dawne, przedwojenne rynki nie były już dostępne dla polskich towarów (np. dawny rynek rosyjski). Ziemie polskie będące pod zaborami znajdowały się na peryferiach imperiów zaborczych, więc nie przywiązywano wielkiej wagi do rozwoju przemysłu na tych terenach. W związku z tym z wyjątkiem ziem zaboru pruskiego, gospodarka opierała się na uprawie ziemi. Po wojnie 65 % Polaków było rolnikami. Jednak tylko w Wielkopolsce istniało dobrze rozwinięte rolnictwo. Pozostałe regiony były pod tym względem zaniedbane, a rolnictwo opierało się na wielkiej własności ziemskiej mającej swe korzenie jeszcze w czasach szlacheckich. Większość mieszkańców wsi nie posiadało swej ziemi, co rodziło potrzebę reformy rolnej opartej głównie na parcelacji wielkich majątków ziemskich. Uchwałą Sejmu z 1919 roku maksimum posiadanej ziemi to 60 ha na zachodzie i 180 ha na wschodzie. Nadwyżki miały być obowiązkowo wykupione po cenach urzędowych. Parcelowana ziemia miała być przekazana bezrolnym i małorolnym chłopom. Dla gospodarki powojennej Polski kluczową rolę odgrywał handel węglem, będący w tamtych czasach jedną z głównych światowych gałęzi gospodarki. Dlatego tak kluczową rolę w polityce polskiej miała kwestia Górnego Śląska. Po trzecim Powstaniu Śląskim zgodnie z decyzjami Ligi Narodów część terenów spornych ze zdecydowaną większością kopalń i zakładów przemysłowych dostała się w ręce Polaków. Poza tym do roku 1925 Niemcy musieli kupować określone ilości polskiego węgla bez nakładania na nie cła. Następny trudny do rozwiązania problem to kwestia Gdańska będącego polskim „oknem na świat”. Zgodnie z decyzjami Ligi Narodów zostawał on wolnym miastem. Jednak Niemcy uniemożliwiali Polakom swobodne korzystanie z gdańskiego portu. Zrodziło to więc konieczność stworzenia własnego portu, którego budowa rozpoczęła się w 1923 roku w Gdyni. Ustabilizowanie granic i utworzenie ram konstytucyjnych państwa nie równało się jednak końcowi problemów polskiej gospodarki. Wręcz przeciwnie, w 1923 i 1924 roku nastąpił wielki spadek wartości pieniądza (marki polskiej) i wzrost inflacji. Pojawiło się zjawisko hiperinflacji (kilkusetprocentowa inflacja). Do rozwiązania tego problemu został powołany nowy premier i minister skarbu Władysław Grabski. Wprowadził on nadzwyczajny podatek majątkowy, zmniejszył wydatki administracji oraz ograniczył dotacje dla nierentownych przedsiębiorstw państwowych. Doprowadziło to do zrównoważenia budżetu państwowego, ale ubocznym skutkiem był znaczny wzrost bezrobocia. Dla rozwiązania problemu hiperinflacji stworzono niezależny od rządu Bank Polski, emitujący nową walutę, złotówkę. Kolejnym problemem, jaki pojawił się była wojna celna z Niemcami. Po wygaśnięciu obowiązku nie nakładania cła na polski węgiel przez Niemców, rząd polski postanowił wprowadzić zaporowe cła na wszystkie towary sprowadzane z Niemiec. Rząd niemiecki odpowiedział tym samym. Spowodowało to wielkie straty polskiej gospodarki, gdyż Niemcy były w tym czasie naszym głównym partnerem handlowym. Szczególnie trudna była sytuacja polskiego górnictwa. Kryzys częściowo rozwiązało dopiero znalezienie nowego rynku zbytu na polski węgiel, jakim była Szwecja. Gospodarka w latach wielkiego kryzysu Krach na giełdzie Wall Street w 1929 roku (tzw. czarny czwartek 29 X 1929 r.) spowodował wielki kryzys gospodarczy właściwie na całym świecie. Głównymi symptomami kryzysu było zmniejszenie produkcji, bankructwa przedsiębiorstw i banków oraz idący za tym wzrost bezrobocia. Kryzys nie ominął też Polski, w której trwał mniej więcej aż do 1935 roku (kryzys światowy trwał od 1929 do około 1933). Specyficznymi cechami polskiego kryzysu była katastrofalna sytuacja rolnictwa oraz ucieczka kapitału za granicę. Podobnie jak w innych krajach próbowano walczyć z kryzysem za pomocą interwencjonizmu państwa. Postacią wiążącą się z próbami rozwiązania kryzysu jest minister Eugeniusz Kwiatkowski. W 1936 roku zainicjował on 4-letni plan inwestycyjny polegający na odgórnym planowaniu gospodarki i licznych inwestycjach. Wprowadzano także liczne preferencje dla przedsiębiorców inwestujących na obszarach kraju szczególnie zagrożonych kryzysem. Kolejnym wielkim przedsięwzięciem ministra Kwiatkowskiego było powstanie Sześcioletniego Planu Modernizacji i Rozbudowy Sił Zbrojnych. Z planem tym ściśle związane było powstanie Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP). COP umiejscowiony został w widłach Wisły i Sanu. Lokalizacja ta wiązała się z oddaleniem od granic z Niemcami i ZSRR, bliskością surowców (siarka, ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel), oraz tanią siłą roboczą z przeludnionych galicyjskich wsi. Powstanie COP likwidowało także różnice między tzw. Polską A i Polską B. W obrębie COP-u powstało wiele fabryk głównie o charakterze zbrojeniowym, fabryki lotnicze w Rzeszowie i Mielcu, huta w Stalowej Woli, liczne elektrownie, fabryki broni w Radomiu i Sanoku oraz fabryka samochodów ciężarowych w Lublinie. PHU Tomasz Jurgielewicz Wrocławska 25359-220 Legnica @ 792789675 w godz. 9-17 Dostępne formy płatności: - płatność przy odbiorze - przesyłka kurierska pobraniowa - płatność przez system PayU - płatność przelewem bankowym Numer konta: 43 1050 1748 1000 0090 7550 9423 (ING Bank Śląski) Nazwa i adres odbiorcy PHU Tomasz Jurgielewicz 253 59-220 legnica Tytuł przelewu: -NICK KUPUJĄCEGO Kwota: -KWOTA ZA ZAKUPIONY TOWAR + KOSZT WYSYŁKI (podane na aukcji) Towar wysyłany jest za pośrednictwem firmy kurierskiej lub Poczty Polskiej. Koszt wysyłki zawsze podany jest w opisie aukcji. W NASZEJ OFERCIE ZNAJDA PANSTWO SETKI TYTUŁÓW NOWYCH I UŻYWANYCH Z WSZYSTKICH KATEGORI TEMATYCZNYCH CODZIENNIE NOWE TYTUŁY !!!! WITAMY NA NASZYCH AUKCJACHOPIS PRZEDMIOTU AUKCJIMarian Marek Drozdowski SPOŁECZEŃSTWO, PAŃSTWO, POLITYCY II RZECZYPOSPOLITEJWydawnictwo LiterackieRok wydania 1972 Stron: 403format: 13 x 19,5 cmoprawa miękka z obwolutąKSIAZKA UŻYWANASTAN DOBRYCENA TO TYLKO 19 ZŁSPIS TREŚCI: Nota od autora I. SPOŁECZEŃSTWO I GOSPODARKA Struktura społeczna II Rzeczypospolitej 1 Dynamika rozwoju ludności i jej niektóre cechy demograficzne 2. Ogólne tendencje przemian składu społecznego 3. Charakterystyka głównych klas i warstw społecznych 4. Tendencje przemian strukturalnych II Rzeczypospolitej Bohater mało znany Struktura agrarna Polski międzywojennej 1. Charakter studium 2. Oryginalność wyników 3. Propozycja dyskusji Inteligencja II Rzeczypospolitej 1. Tezy Żarnowskiego 2. Próba polemiki 3. Propozycje Mniejszości narodowe II Rzeczypospolitej 1. Skład narodowościowy i wyznaniowy II Rzeczypospolitej, jego aspekty zawodowe i klasowo-warstwowe 2. Sytuacja prawna mniejszości narodowych i stosunek do nich rządu oraz czołowych ruchów aspekty problemu mniejszości narodowych II Rzeczypospolitej4. Ludność ukraińska 5. Ludność białoruska 6. Ludność litewska 7. Mniejszość niemiecka 8. Mniejszość żydowska 9. Uwagi o stosunkach między mniejszościami narodowymi II Rzeczypospolitej 10. Miejsce konfliktów narodowościowych w życiu politycznym II Rzeczypospolitej Lata inflacji i odbudowy Polski kryzys i polska deflacja Polityka gospodarcza rządu polskiego w latach 1936—1939 Ewolucja programu gospodarczego PPS w latach 1918 – 1939 Rola Warszawy w ekonomicznej integracji II Rzeczypospolitej (1918 – 1939) 1. Uwagi wstępne 2. Rola Warszawy w integracji przemysłu II Rzeczypospolitej 3. Pozycja i ekspansja rzemiosła warszawskiego. 4. Warszawski handel a procesy ekonomicznej integracji lat 1918 – 1939 5. Znaczenie warszawskich instytucji kredytowo-bankowych dla procesu gospodarczej integracji 6. Warszawski węzeł komunikacyjno-transportowy 7. Warszawa a infrastruktura gospodarcza II Rzeczypospolitej 8. Uwagi ogólne Przypisy II. KONFLIKTY POLITYCZNE Pierwsze lata II Rzeczypospolitej Epigońska historiografia Spór z poglądami redaktora Arskiego Państwo polskie 1918 – 1939 Od traktatu ryskiego do przewrotu majowego Spór o II Rzeczpospolitą 1. Zagadnienie metody 2. Polemiki Jak powstał gabinet Skrzyńskiego Geneza i skutki przewrotu majowego Spór o Trudne lata Z dziejów ruchu ludowego 1918 – 1939 O „lewicy sanacyjnej'' polemicznie Dni, które wstrząsnęły Polską Przypisy III. POLSKA A EUROPA Wrześniowe refleksje Polska w dobie Locarna Pamiętniki Laroche'a Dyplomacja ostatnich lat II Rzeczypospolitej Hiszpania – Polska 1936 (w świetle Diariusza i tek Jana Szembeka Warszawa – Praga – Berlin Polska a Monachium Tragiczny poker Wrzesień 1939. Źródła klęski Przypisy IV. OSOBY DRAMATU Piłsudski Koncepcje ideologiczne i polityczne Romana Dmowskiego 1. Droga życiowa 2. Mitologia więzi narodowej 3. Geopolityka Witos Śmierć prezydenta (Gabriel Narutowicz) O Sejmie II Rzeczypospolitej (Maciej Rataj) Wodzu, gdzie rozkażesz umierać? (Edward Rydz-Śmigły) 1. Rydz dąży do władzy 2. Dezintegracja sanacji 3. Okólnik premiera 4. Rodowód Ozonu Śmierć Walerego Sławka 1. Dlaczego? 2. Kariera polityczna 3. Dekompozycje i początek tragedii Klęska monachijska Józefa Becka Kontrowersyjny bohater (Stefan Starzyński) 1. Młodość skarbowa 3. Komisaryczny prezydent 4. Komisarz cywilnej obrony stolicy Wielkość i dramat Wery (Maria Koszutska) 1. Początek drogi 2. W poszukiwaniu nowych rozwiązań 3. W ogniu walk frakcyjnych Odwaga samokrytyki (Adolf Warski) 1. Młodość 2. Na czele przemian 3. Spory, samotność i dramat osobisty Niedziałkowski i Prochnik w polskiej myśli socjalistycznej Przypisy IndeksSpis ilustracji KOSZTY WYSYLKIILOSC KSIAZEK 1 - 2 SZT LIST POLECONY EKONOMICZNY 6 ZŁILOSC KSIAZEK 1 - 2 SZT LIST POLECONY PRIORYTET 8 ZŁILOSC KSIAZEK 1-50 SZT PACZKA POCZTOWA EKONOMICZNA 10 ZLILOSC KSIAZEK 1-50 SZT PACZKA POCZTOWA PRIORYTET 12 ZLILOSC KSIAZEK 1-100 SZT PRZESYLKA KURIERSKA 17 ZLDO KAZDEGO ZAKUPU WYSTAWIAMY PARAGON LUB NA ZYCZNIE KLIENTA FAKTURE VAT Poznać przeszłość ZP Łatwo i szybko wyszukaj materiały do zajęć Klasa Klasa 2 Rozdział II. „Złoty wiek” Rzeczypospolitej Temat 4. Społeczeństwo i gospodarka Rzeczypospolitej w XVI wieku Materiały dla nauczyciela (4) data: najnowsze Znajdź Kategorie Prowadzenie lekcji Sprawdzanie wiedzy Filtry Filtry Prowadzenie lekcji Scenariusze lekcji (1) Sprawdzanie wiedzy Testy (3) data: najnowsze © copyright \ Klasa 2 Rozdział II. Test 5 \ Klasa 2 Rozdział II. Test 3 \ Klasa 2 Rozdział II. Test 4 Nowość \ Klasa 2 \ II. „Złoty wiek” Rzeczypospolitej \ 4. Społeczeństwo i gospodarka Rzeczypospolitej w XVI wieku Scenariusz lekcji - Społeczeństwo i gospodarka Rzeczypospolitej w XVI wieku 25 kB Scenariusze lekcji Pobierz wszystkie Z bieżącej strony © copyright Jednym z większych problemów Polski lat 1918-1939 była kwestia mniejszości narodowych. Ponad 30 procent ludności Rzeczpospolitej stanowiły nie-polskie grupy etniczne. Najwięcej, bo ok. mln., było Ukraińców zamieszkujących południowo-wschodni obszar kraju. Posiadali oni szereg uprawnień w dziedzinie społeczno-gospodarczej oraz kulturalnej. Duża część mniejszości ukraińskiej zachowywała postawę lojalną wobec rządu. Radykalne środowiska ukraińskie walczące o pełną autonomię były zdecydowanie zwalczane przez władze warszawskie. Sytuacja Ukraińców w Polsce była jednakże dużo lepsza niż ich rodaków w Związku Sowieckim egzystujących w warunkach dyktatury komunistycznej. W latach 30. sowieci konfiskowali wszystkie produkty rolne i zwierzęta zagrodowe z ukraińskiej wsi. Rezultatem tego był tzw. sztuczny głód, który pochłonął kilka milionów ofiar. Trzymilionowa społeczność żydowska była dość zróżnicowana. Jej warstwy średnie cieszyły się względnym dobrobytem. Klasa pracująca, rzemieślnicy oraz drobni kupcy zmagali się z wieloma problemami, jak regres gospodarczy, uprzedzenia rasowe, eksplozja demograficzna (duża liczba rodzin żydowskich była wielodzietna). Pomimo to, okres 20-lecia międzywojennego był dla wielu polskich Żydów czasem stabilizacji i pewnego postępu. Żydowskie szkoły podstawowe i średnie wykształciły całe pokolenie młodych ludzi. Kwitła prasa żydowska – wydawana zarówno po polsku, jak i w jidysz. W roku 1925 powstał w Wilnie Żydowski Instytut Naukowy. Istniał również cały szereg organizacji społecznych: szpitale i sierocińce, kluby sportowe, związki spółdzielcze. Pierwszą kobietą zasiadającą w polskim parlamencie w 1919 r. była syjonistka Roza Pomeranc-Melcer. Prawie milionowa mniejszość niemiecka miała do swej dyspozycji szereg organizacji politycznych, kulturalnych i społecznych. Większość z nich połączyła się w 1931 r., tworząc Radę Niemców w Polsce. Dojście Hitlera do władzy miało duży wpływ na społeczność niemiecką nad Wisłą. Przy poparciu nazistów powstała Partia Młodoniemiecka, która otwarcie domagała się włączenia ziem byłego zaboru pruskiego do III Rzeszy. * Polskie organizacje społeczne obejmowały tysiące różnorodnych stowarzyszeń. Na czoło wysuwała się działalność oświatowo-wychowawcza reprezentowana przez Towarzystwo Czytelni Ludowych, Towarzystwo Szkoły Ludowej oraz Polską Macierz Szkolną. W środowiskach robotniczych aktywne było Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego (TUR), które prowadziło kursy praktyczne oraz ideowe. Największą organizacją młodzieżową był Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP). Harcerstwo wychowało zastępy młodych patriotów, z których wielu oddało życie w czasie II wojny światowej. Niezmiernie ważnym elementem życia społecznego był ruch spółdzielczy. Spółdzielnie zakładane były zarówno przez środowiska lokalne, jak i mające swe ogólnopolskie centrale. Najbardziej znany był Związek Spółdzielni Spożywców „Społem” posiadający ponad trzy tysiące sklepów. Kryzys gospodarczy, który rozpoczął się w 1929 r. w Stanach Zjednoczonych, dotknął również Polskę. Zmniejszenie produkcji oraz ograniczenie wydatków na nowe inwestycje spowodowało poważny wzrost bezrobocia. W konsekwencji zmniejszył się popyt na artykuły przemysłowe i żywnościowe co miało fatalne skutki dla polskiej wsi. Ceny płodów rolnych gwałtownie spadały a rolnicy nie mieli często pieniędzy na zakup tak podstawowych rzeczy jak zapałki i świece. Poprawa sytuacji nastąpiła dopiero w roku 1933. Z jednej strony, wzrosły ceny światowe na artykuły rolnicze, z drugiej zaś rząd rozpoczął organizowanie robót publicznych dla bezrobotnych. Nowe miejsca pracy stworzono przy budowie dróg, trakcji kolejowych, wodociągów i elektryfikacji kraju. Dalszy rozwój gospodarczy był w dużej mierze zasługą wybitnego polityka i reformatora ekonomii Eugeniusza Kwiatkowskiego, który od 1935 r. pełnił funkcję wicepremiera i ministra skarbu. Kwiatkowski był autorem budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP), na obszarze między Wisłą i Sanem. W latach 1937-1939 powstało tam kilka wielkich zakładów, stojących na wysokim poziomie technologicznym, elektrownia w Rożnowie, zakłady metalurgiczne w Stalowej Woli oraz zakłady budowy samolotów w Mielcu. W latach 30. intensywnie rozwijała się Warszawa. Wodociągi, światło i gaz dotarły do uboższych dzielnic robotniczych. Budowano nowe hotele i szpitale. Pod koniec lat 30. stolica przeżywała prawdziwy renesans pod zarządem prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego. Warszawa stawała się miastem światowym. Opracowano projekt budowy metra, którego realizacji przeszkodził wybuch wojny. II Rzeczpospolita może się poszczycić poważnymi osiągnięciami gospodarczymi. W ciągu kilku lat po odzyskaniu niepodległości udało się zjednoczyć trzy systemy ekonomiczne pozostałe po epoce rozbiorów. Przez stosunkowo krótki okres dwudziestu lat zbudowano Gdynię z jednym z najnowocześniejszych portów na świecie, dokonano korzystnej reformy walutowej, rozbudowano sieć dróg samochodowych i kolejowych oraz rozpoczęto budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego. To tylko kilka przykładów społeczno-gospodarczego rozwoju Polski w latach 1918-1939. Kazimierz Wierzbicki

społeczeństwo i gospodarka ii rp